Oudste wijn ooit gevonden in onaangeroerd 2.000 jaar oud Romeins graf.

Tijdens werkzaamheden aan hun woning trof een gezin in het zuidelijke Spaanse stadje Carmona in 2019 een verzonken graftombe aan in hun tuin. “Het gaat om een tombe die werd uitgegraven uit de rotsen, waardoor die 2.000 jaar kon blijven staan”, zegt José Rafael Ruiz Arrebola, scheikundige aan de universiteit van Cordoba. “De eigenaars van het huis hebben meteen de archeologische dienst van de stad gebeld.” Die realiseerden zich al snel dat het om een bijzondere vondst ging. “Het graf was erg ongewoon omdat het niet overvallen of geplunderd was.”

Vorig jaar kwam al eens in het nieuws dat onderzoekers in die tombe een 2.000 jaar oud Romeins parfum gevonden hadden, maar nu blijkt uit onderzoek dat er een nog waardevollere ontdekking werd gedaan. In die tombe werd namelijk ook een urne aangetroffen die een bijzonder waardevol goedje bleek te bevatten: vijf liter van de oudste wijn die ooit in de oorspronkelijke vloeibare vorm gevonden werd. Het gaat om witte wijn, die vandaag roodbruin is door de chemische reacties die in de urne hebben plaatsgevonden sinds die tweeduizend jaar geleden gesloten werd. Volgens Arrebola en zijn collega’s is ze mogelijk ook vol van smaak, omdat de urne ook de gecremeerde botten van een Romein bevatte. “Er zat ook een gouden ring in.” Het zou om een sherry-achtige wijn gaan, aldus de onderzoekers.

Typisch Andalusisch

“We zochten naar biomarkers, chemische verbindingen die je ondubbelzinnig vertellen wat een bepaalde stof is”, aldus de scheikundige. “In dit geval zochten we uitsluitend naar polyfenolen uit wijn – en we vonden er zeven. We vergeleken die met die van wijnen uit dit deel van Andalusië.” En wat bleek? Ze kwamen overeen. “Dat bevestigde dat het wijn was. Het volgende wat we moesten doen, was vaststellen of het een witte wijn of een rode wijn was.” Het gebrek aan syringinezuur, dat wordt gevormd wanneer het belangrijkste pigment in rode wijn wordt afgebroken, maakte duidelijk dat het om witte wijn ging. “De wijn bleek erg te lijken op wijnen van hier in Andalusië: Montilla-Moriles, sherrywijnen uit Jerez en manzanilla uit Sanlúcar”, zei Arrebola nog.

De wetenschapper zegt te hopen dat de vondst andere onderzoeken kan helpen die eten en wijn uit de oudheid bestuderen. “Het was spectaculair voor ons omdat we allemaal gepassioneerd zijn door de wereld van de archeologische chemie. En het gebeurt natuurlijk niet elke dag dat de oudste wijn ter wereld opduikt.”

Ervan proeven deed geen van de wetenschappers tot nog toe. Arrebola stelde het grappend voor, zo zegt hij, maar deed het toch niet omdat de wijn in contact was geweest met de resten van een overleden Romein. Giftig is het niet, zo bleek uit een andere analyse. “Ik denk dat je het zou kunnen filteren en proberen. Maar ik heb liever dat iemand anders het eerst probeert.”

Tot aan deze ontdekking was de oudste wijd er één die in 1867 opgegraven werd uit een Romeins graf bij de Duitse stad Speyer en gedateerd werd op 325 na Christus.