Acht op de tien chauffeurs die vorig jaar betrokken waren bij een aanrijding en die een positieve ademtest aflegden, zaten boven de 1 promille, bij iets meer dan de helft was dat zelfs 1,5 promille. Dat zijn ongeveer tien pinten in minder dan 3 uur voor een gemiddelde man van 75 kilogram. Een bestuurder in Antwerpen blies zelfs 4,58 promille, een dodelijke dosis volgens toxicoloog Jan Tytgat. En toch is ook dat niet de hoogste waarde die in ons land al werd gemeten.
Zo werd op 1 mei 2005 een man uit Nieuwpoort betrapt op rijden met 4,66 promille in zijn bloed. Zo’n hoge hoeveelheid dat het de politierechter in Veurne noopte tot de woorden “Proficiat! U leeft nog” toen de bestuurder de rechtbank kwam binnengestapt. “U bent de absolute recordhouder. Ik moet toegeven, er worden nog alcoholgehaltes van 4 en meer promille opgemeten, maar dan meestal tijdens een lijkschouwing”, merkte de rechter droogjes op.
Toxicoloog Jan Tygat (KU Leuven), die bloedstalen controleert voor meerdere politierechtbanken, bevestigt: “Voor de meeste mensen betekent een alcoholgehalte vanaf 4 promille dat ze in acuut levensgevaar zijn. Die hoge percentages vinden we meestal terug wanneer we een chauffeur post mortem moeten onderzoeken om de doodsoorzaak te bepalen. Al moet ik toegeven: in het labo staat we er soms ook van versteld als we een staal moeten analyseren en blijkt dat chauffeurs zelfs vijf promille overleven. Maar dat zijn toch veeleer de uitzonderingen.”
Zoals die 37-jarige vrouw die al een resem veroordelingen achter haar naam had staan toen ze weer eens voor de rechter verscheen. Ze was betrapt met 2 promille en vond dat ze op goede weg was. Want de vorige keer werd 5,5 promille gemeten. Om maar te zeggen dat het niet alleen mannen zijn die stomdronken achter het stuur durven te kruipen.
Toxicoloog professor Jan Tytgat — © Robin Fasseur
Anderhalve fles sterkedrank per dag
Een 41-jarige vrouw uit Temse werd tijdens de feestdagen van 2022 betrapt met 4,9 promille. In haar wagen werden 3 lege flessen wodka gevonden. “Ik ben niet goed bezig, ik besef het”, zei ze tegen de rechter.
Een andere vrouw, uit Hasselt dit keer, blies 4,15 promille. “Nog nooit heb ik een vrouw met zo’n hoog gehalte in de rechtbank gehad”, zei politierechter Paul Geukens. En wat dan gezegd van Sabine D.W. uit Zele. Zij blies op 24 februari vorig jaar 5 promille. “Ik zat in een bijzonder moeilijke periode en dronk minstens drie flessen wijn per dag.”
Mannen, vrouwen, werklozen, directeurs, dokters… In alle leeftijd- en beroepscategorieën vind je chauffeurs die tegen de lamp lopen met soms een hele bak pinten te veel op. Zo kreeg een arts uit Kortrijk vorig jaar nog een alcoholslot en een rijverbod na drie ongevallen onder invloed in één maand. Eén keer liet hij 4,5 promille optekenen. Hij dronk anderhalve fles sterkedrank per dag, gaf hij toe.
“Heel wat mensen denken dat ze negatief zullen blazen na het gebruik van mondspray, omdat ze dan wat frisser ruiken. Maar dat is een fabeltje”
Jan Tytgat
Toxicoloog (KU Leuven)
Volgens Tytgat moet je alleszins goed getraind zijn om zoveel alcohol te kunnen verdragen. “Voor veel mensen, zeker voor wie maar sporadisch drinkt, zijn zulke waarden dodelijk. Om een idee te geven: 4,15 promille komt overeen met het achter elkaar ad fundum opdrinken van 20 pinten, of een hele fles whisky of cognac in een keer. Ik raad het niemand aan om het te proberen.”
Absoluut record
Het absolute record van iemand die het overleefd heeft, is voor zover bekend in Aalst gebroken. Door een 21-jarige jongeman die gelukkig niet achter het stuur zat. Op de spoedafdeling van het Onze-Lieve-Vrouwziekenhuis van Aalst werd hij in november 2017 opgenomen met maar liefst 6,4 promille in het bloed. Hij lag een tijdje in coma, maar heeft het uiteindelijk toch overleefd. “Dat moet hij ons geen tweede keer lappen”, zo zei zijn moeder toen tegen een journalist.
Om aan zo’n hoog alcoholgehalte te geraken, moet een man met een normale gestalte liefst 33 glazen bier drinken. “Zo’n hoge alcoholconcentratie kan uiteraard leiden tot een hart- en ademstilstand, met de dood tot gevolg. Het is zelfs een beetje een wonder dat hij het overleefde”, zegt Tytgat.
Nog hogere promilles zijn sowieso dodelijk. Er werden wel twee keer hogere waarden vastgesteld, maar daar was de situatie anders. Een bestuurder uit Beernem raakte betrokken bij een ongeval en werd betrapt met 10 promille, maar hij gaf toe al jaren ether te snuiven, een product waar ook alcohol inzit. Een levenslang rijverbod was het gevolg. En in Oostrozebeke (West-Vlaanderen) blies een man bij een controle zelfs 13 promille. Hij had gedronken en mondspray gebruikt in de hoop de politie te kunnen misleiden. Maar in dat maskeermiddel zit natuurlijk ook alcohol.
“Voor veel mensen, zeker voor wie maar sporadisch drinkt, zijn zulke waarden dodelijk. Om een idee te geven: 4,15 promille komt overeen met het achter elkaar ad fundum opdrinken van 20 pinten, of een hele fles whisky of cognac in een keer”
Jan Tytgat
Toxicoloog (KU Leuven)
Volgens professor Jan Tytgat, toxicoloog aan de KU Leuven, heerst er bij veel bestuurders een misvatting over het effect van mondspray en aanverwante producten. “Heel wat mensen denken dat ze negatief zullen blazen na het gebruik van mondspray, omdat ze dan wat frisser ruiken. Maar dat is een fabeltje, want na enkele minuten zit de spray niet meer in je speeksel en zal je toch positief blazen”, zegt hij. Bovendien zit er in de meeste van die producten ook alcohol, onder meer om bepaalde bacteriën tegen te gaan. En die zal er natuurlijk toe leiden dat de vastgestelde promilles nog veel hoger liggen.
Verjaardagsfeestje
Alcohol wordt vooral afgebroken door de lever. Dat orgaan doet er 1 tot 1,5 uur over om 1 standaardglas alcohol af te breken. Als je acht glazen drinkt, is de lever dus 8 tot 12 uur bezig om de alcohol uit je lichaam te krijgen. Dat betekent ook dat je na een avond stevig drinken ’s ochtends nog steeds alcohol in je bloed hebt, zegt Tytgat.
Zo moest Frans H. uit Dendermonde voor de rechter verschijnen omdat hij 24 uur nadat hij zwaar zijn verjaardag had gevierd nog altijd 2 promille blies. Hij had naar eigen zeggen 36 pinten op tijdens zijn verjaardagsfeestje.
Tot slot willen we u dit verhaal niet onthouden: een vrouw uit Dendermonde werd begin dit jaar rijongeschikt verklaard nadat ze in februari 2022 met haar auto een loskade was opgereden op de dijk in Appels en in het ruim van een vrachtschip was beland. Ze had twee keer geluk: ze overleefde een potentieel dodelijke dosis alcohol – 4 promille – en bovendien was het binnenschip geladen met zand, waardoor ze een zachte landing maakte.
© svov
Hoeveel pintjes zijn dat?
0,5 promille of ongeveer 1 glas voor een vrouw, 2 glazen voor een man: je voelt je meer ontspannen, maar je bent minder alert in het verkeer.
0,5 tot 1,5 promille of 2 tot 5 glazen voor een vrouw, 3 tot 7 glazen voor een man: je bent “aangeschoten”, je kan niet meer veilig aan het verkeer deelnemen. Vanaf 0,5 promille ben je strafbaar, voor beroepschauffeurs is dat al vanaf 0,2 promille.
1,5 tot 3 promille of 6 tot 9 glazen voor een vrouw, 8 tot 14 glazen voor een man: je bent dronken, je kan absoluut niet meer aan het verkeer deelnemen.
3 tot 4 promille of 10 tot 13 glazen voor een vrouw, 15 tot 19 glazen voor een man: je bent zwaar dronken, je kan je bewegingen niet langer coördineren, je zintuigen zijn volledig verdoofd.
4 promille of meer dan 15 glazen voor een vrouw, meer dan 20 glazen voor een man: je bent helemaal van de kaart, met hoge kans op bewusteloosheid en beginnend levensgevaar.
5 promille: je kan in coma gaan, acuut levensgevaar.
Deze berekeningen komen van de ‘alcoholcalculator’. De politie laat weten dat het uiteraard om schattingen gaat. “Je alcoholgehalte hangt af van je geslacht, de snelheid waarmee je drinkt, je lengte, gewicht, wat je gegeten hebt, je gezondheid in het algemeen.” Eigenlijk is er maar één advies, zegt professor Tytgat: “Het beste is helemaal geen alcohol te drinken als je moet rijden.”
