Het was voor Oekraïne niet gemakkelijk de afgelopen twee winters. Rusland richtte hun aanvallen op de energievoorzieningen en black-outs waren daardoor niet ongebruikelijk. Maar de Oekraïeners konden zich sterk houden met behulp van Westerse luchtverdedigingssystemen en energiebesparende maatregelen.
Al ziet de situatie er nu anders uit. Net nu de winter zowat achter de rug is, heeft Rusland zijn aanvallen op energievoorzieningen opvallend opgevoerd. En dat met een kracht en intensiteit die in de afgelopen twee jaar oorlog nog niet gezien werd. “Hun tactiek is veranderd. Helaas niet ten goede voor ons”, vertelde Svitlana Grynchuk, plaatsvervangend minister van Energie van Oekraïne, aan CNN.
Terwijl de aanvallen tijdens de eerste twee jaar oorlog eerder verspreid waren en er projectielen afgevuurd werden op grote delen van het Oekraïense energiesysteem, wordt er nu veel preciezer te werk gegaan. De Russen vuren nu tientallen raketten en drones af op één doelwit. “In zo’n korte tijd – in een paar weken van deze massale Russische aanvallen – werden bijna al onze inspanningen van een jaar lang om te herbouwen en te herstellen, vernietigd. In een paar dagen, in een paar aanvallen”, zei Grynchuk. (Lees verder onder de foto)
© REUTERS
Eén miljoen huishoudens zonder stroom
Het keerpunt kwam eind maart. Rusland lanceerde toen een van zijn grootste aanvallen op de Oekraïense energie-infrastructuur. Meer dan één miljoen huishoudens kwam zonder stroom te zitten. “Op 22 maart begon Rusland zijn nieuwe aanvalsstrategie uit te voeren”, zegt Oleksander Kharchenko, voorzitter van het Energy Industry Research Center in Kiev. “De nieuwe strategie bestaat uit massale raketaanvallen op specifieke doelen, waarbij een groot aantal raketten en drones zich tegelijkertijd richten op een zeer beperkt aantal doelen.”
Zo zijn ze erin geslaagd om een groot deel van het energienetwerk volledig plat te leggen. Afgelopen week moest de Trypilska Thermal Power Plant, de grootste in de regio rond Kiev, er nog aan geloven. “In plaats van zich te blijven richten op de Oekraïense transmissiesystemen, begon Rusland vanaf eind maart massale aanvallen uit te voeren op onze infrastructuur voor energieopwekking”, vertelde Maxim Timchenko, CEO van DTEK (het grootste particuliere energiebedrijf van Oekraïne), aan CNN. “Helaas heeft de vijand zijn tactiek verder ontwikkeld en gebruikt hij wapens met grote precisie. Het resultaat is een enorme toename van de vernietigende effectiviteit in vergelijking met 2023.”
Prioriteiten
Opvallend is de timing van die aanvallen, aangezien de winter al voorbij is. Daar zijn twee redenen voor, zegt Kharchenko. Ten eerste had Rusland de tijd nodig om hun wapenarsenaal op te bouwen en de nodige kennis te vergaren. “Deze strategie was duidelijk al lang in de maak, ze hebben veel tijd besteed aan de ontwikkeling ervan, ze hebben duidelijk inlichtingen verzameld en zich zeer zorgvuldig voorbereid op deze aanvallen.”
Ten tweede bestaat de kans dat Rusland heeft willen wachten tot de verdediging van de energiecentrales in Oekraïne, in de vorm van luchtafweergeschut, afgebouwd werd na de winter. “Ik ga ervan uit dat Oekraïne zijn energie-infrastructuur voor de winter vrij goed had beschermd, omdat we verwachtten dat dergelijke aanvallen zouden plaatsvinden”, vertelt Olena Pavlenko, voorzitter van de Oekraïense energiedenktank DiXi Group, aan CNN. “Het is geen vergissing (om dat luchtafweergeschut te verplaatsen, red.). Het is gewoon prioriteiten stellen. We dachten dat als de winter voorbij was, we het luchtverdedigingssysteem waarschijnlijk op andere plaatsen konden gebruiken”, zegt ze. (Lees verder onder de foto)
Trypilska Thermal Power Plant was onlangs nog het doelwit van een Russische aanval. — © AP
Nu rest de vraag hoe ze verder moeten. Want het zijn dit keer geen kleine energiestations die gerepareerd moeten worden, maar wel hele energiecentrales die heropgebouwd moeten worden. Een uitgelezen moment voor Oekraïne om hun energiebevoorrading anders aan te pakken?
Aan Oekraïense zijde is het vooral nog maar eens een teken dat ze dringend meer luchtafweergeschut nodig hebben. “Zonder luchtbescherming zien we de tragische gevolgen en vernietiging die Russische aanvallen kunnen veroorzaken. Daarom hebben we echt luchtverdediging nodig”, zegt Grynchuk.
