onderhandelingen met NSC ingestemd met een compromis dat de weg vrijmaakt voor
strengere asielmaatregelen. Het omstreden staatsnoodrecht, waar Wilders lang
aan vasthield, gaat nu dus van tafel. In plaats daarvan worden de
asielmaatregelen via een gewone wet aan het parlement voorgelegd, iets waar NSC
altijd voorstander van was.
De kern van het compromis is dat de maatregelen overeind
blijven, maar dat deze voortaan via een “asielnoodmaatregelenwet” aan
beide Kamers ter goedkeuring worden voorgelegd. Dit betekent dat de Tweede en
Eerste Kamer vooraf hun oordeel moeten geven, in plaats van achteraf, zoals bij
noodwetgeving het geval zou zijn geweest.
en NSC, waarbij Wilders en NSC’s Nicolien van Vroonhoven tegenover elkaar
stonden. Wilders hield aanvankelijk vast aan het noodrecht, waarmee het kabinet
zonder instemming van het parlement direct asielmaatregelen kon invoeren. Van
Vroonhoven en haar partij waren fel tegen dit plan, omdat zij van mening zijn
dat maatregelen die via reguliere wetgeving kunnen worden ingevoerd, niet met
noodrecht genomen moeten worden. Het compromis dat nu op tafel ligt, is een
poging om deze fundamentele meningsverschillen te overbruggen, waarmee het
klappen van het kabinet voorlopig uit de lucht is.
gespannen, met name tussen de PVV en NSC. De vraag was niet zozeer welke
maatregelen genomen moesten worden, maar hoe deze doorgevoerd moesten worden.
Wilders was bang dat zonder noodrecht de strengere asielmaatregelen zouden
verzanden in traag parlementair overleg, terwijl Van Vroonhoven juist het
parlementaire proces wilde bewaken. Ondanks dat Pieter Omtzigt zich al geruime
tijd niet laat zien in Den Haag, heeft de partij – die inmiddels geen knip voor
de neus meer waard is – tóch hun zin gekregen.
De nieuwe wet, die volgens de conceptbrief van premier
Schoof “zo snel mogelijk” zal worden ingediend, bevat ingrijpende
maatregelen. Zo wordt de verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd afgeschaft,
en wordt de vergunning voor bepaalde tijd teruggebracht van vijf naar drie
jaar, in lijn met omliggende landen.
Ook wordt het nareisbeleid aangescherpt: meerderjarige
kinderen en ongehuwde partners mogen niet meer automatisch naar Nederland
komen. Daarnaast krijgen gemeenten niet langer de taak om statushouders
onderdak te bieden, en komen er “sobere voorzieningen” voor deze
groep, die de aangeboden woonruimte niet meer mogen weigeren.
Een andere opvallende maatregel betreft Syrië. Bepaalde
delen van dat land worden mogelijk nog dit jaar als veilig bestempeld, waardoor
asielzoekers uit die gebieden teruggestuurd kunnen worden. Zelfs Syriërs die al
een verblijfsvergunning hebben, zouden mogelijk kunnen worden teruggestuurd als
blijkt dat hun herkomstregio als veilig wordt aangemerkt.
Hoewel PVV en NSC hun principiële meningsverschillen hebben
bijgelegd, is de kwestie nog niet definitief afgerond. VVD-leider Dilan
Yesilgöz en BBB-leider Caroline van der Plas moeten nog hun goedkeuring geven
aan het compromis. Bij aankomst op het Catshuis gaf Van der Plas al aan dat zij
het voorstel eerst met haar fractie wil bespreken voordat zij een besluit
neemt. “Ik teken niet bij het kruisje, dat doe ik nooit,” zei ze
tegenover het AD.
Yesilgöz heeft ook haar zorgen geuit over het trage proces.
“Het kabinet zit nu bijna vier maanden en er is nog niets gebeurd. Er
hadden al wetsvoorstellen naar de Kamer gekund,” zei ze, verwijzend naar
de druk die binnen de coalitie voelbaar is om snel resultaat te boeken op het
asieldossier.
Met het compromis lijkt een kabinetscrisis vooralsnog
afgewend, al is het wel tekenend hoe de partij van Pieter Omtzigt – zonder dat
de partijleider zelf ook maar íets van zich laat horen – het kabinet zo in zijn
greep heeft. Wilders heeft al behoorlijk wat ingeleverd, waaronder het
premierschap, om zo de asielproblemen hard aan te kunnen pakken. Nu er opnieuw
tegemoetgekomen moet worden aan de zeikpartij van Omtzigt, is in ieder geval
duidelijk dat er met de PVV wel degelijk valt samen te werken, en dat het
vooral NSC is dat continu voor frictie zorgt.
.
