gaat dat betekenen voor de Amerikaanse economie en de wereldeconomie?
De Amerikaanse economie vertoont een
gemengd beeld, zoals gewoonlijk. Aan de positieve kant staat dat de economie
bevredigend groeit, verwachting IMF, 2025: EU 1.2%, VS 2,2%, India 6,5%, China
4,5%. De productiviteit is hoog. De economie herbergt grote krachtige
bedrijven. De consumentenmarkt is enorm. De innovaties zijn hoger dan elders.
De VS heeft overvloedige fossiele reserves mede via fracking. Trump: “drill
baby drill.” De VS domineren de effectenmarkten, terwijl Amerikaanse aandelen
krachtig omhooggaan. De Amerikaanse economie wordt mondiaal beschouwd als
koning. Kamala Harris had hier op kunnen scoren, maar ze is geen econoom en
begeeft zich niet op glad ijs zo lijkt het. MAGA, maar de Amerikaanse economie
is al great.
VS is de grootste economie
Aan de negatieve kant staat dat de
inflatie gedurende de Biden-regering relatief hoog was. De schuldenpositie is
zeer hoog. De Moody’s rating is omlaag waardoor het moeilijker worden om
investeerders te vinden voor Amerikaanse staatsleningen. De dominantie van de
Amerikaanse economie in de wereldeconomie is iets teruggelopen door de opkomst
van China en India over de afgelopen jaren. Ruim tien jaar geleden werd
verwacht dat China de VS thans zou hebben ingehaald als mondiaal grootste economie.
Dat is niet gebeurd, integendeel, het deel in de wereldeconomie van China loopt
terug. Er zit in China zand in de motor door de vastgoedsector en de
egalisatiepolitiek van Xi Jinping. De vermogens- en inkomensongelijkheid in de
VS is toegenomen. Overigens neemt de levensverwachting in de VS af van 82 naar
79, met name door obesitas. Kennedy jr gaat hier wat aan doen.
Protectionisme
Het centrale issue is wat Trump gaat
doen met tarieven, belastingen en subsidies. Tarieven voor buitenlandse
producten gaan omhoog, belastingen omlaag en subsidies omhoog. Dat betekent
voor de Amerikaanse economie dat de groei verder aangezwengeld wordt, maar de
schuldenlast zal verder toenemen, evenals het toch al hoge begrotingstekort.
Voor de wereldeconomie zijn tariefmuren ongunstig. Het leidt tot tegenreacties
bij handelspartners en tot subsidies ter bescherming van de eigen industrie.
Het wordt ‘race to the bottom’ genoemd. Voor handelsland Nederland is dit
ongunstig. Deze tarievenoorlog is door China uitgelokt. China ondersteunt al
jaren de eigen industrie systematisch met subsidies en toont geen respect voor
geestelijk eigendom. Philips in China kan hiervan meepraten.
Dollar blijft reservevaluta
De VS kan haar mondiale positie
handhaven door de nog steeds krachtige dollar. De dollarreserves aangehouden
door partijen buiten de VS is afgenomen maar de dollar blijft mondiaal de
belangrijkste munt. China, Rusland, Iran en Noord-Korea doen er alles aan om de
dollar te ondermijnen, nu met hulp van BRICS, maar tevergeefs. Het wil niet
lukken met de yuan. Deze landen stellen economisch weinig voor, op China na. De
rijke landen zitten in het Westen, inclusief de G-7.
De Amerikaanse bevolking veroudert, maar
de vruchtbaarheid is hoger dan elders. China krimpt enorm. India, 1,5 miljard
mensen, is de nieuwkomer en aller ogen
zijn er op gericht of dit land een politieke kant gaat kiezen. India en Canada
zijn geen vrienden.
Deglobalisering
Globalisering wordt ‘slowbalisering’ of
deglobalisering. Maar de wereldhandel heeft wel vaker optaters gekregen zoals
in de 18e en 19e eeuw, toen protectionisme ter bescherming van de
katoenindustrie plaatsvond en tijdens de Grote Depressie in de 30er jaren van
de vorige eeuw. Protectionisme is altijd tijdelijk en heeft kapitalisme amper
gehinderd.
Rente omlaag?
We moeten een clash verwachten tussen
Trump en Powell, de Fed baas, over de rente. Powell houdt de rente relatief
hoog om inflatie te verlagen en om staatsleningen te kunnen aantrekken. Trump
wil de rente met kracht omlaag duwen om het bedrijfsleven te stimuleren. Te
verwachten is dat Trump dit wint. Trump moet begrijpen dat niet ‘anything
goes’. Tussen verkiezingsretoriek en praktijk zit een verschil.
De economische risico’s nemen toe
doordat de staatsschulden steeds hoger worden binnen een mondiale economie die
getroffen wordt door protectionisme en een steeds ongunstiger politiek
krachtenveld. De Amerikaanse economie is nog steeds koning. De enigen die het
om zeep kunnen helpen zijn de Amerikanen zelf door de vigerende toxische
polarisatie.
.
