HR-dienstverlener Securex hield een steekproef bij 5.800 werknemers van 1.079 zorginstellingen zoals ziekenhuizen maar ook woonzorgcentra om na te gaan hoe het zit met het langdurig absenteïsme – minstens een jaar ziek thuisblijven – op de werkvloer. De resultaten zijn zorgwekkend, aldus het dienstenbedrijf.
Vorig jaar zat vier procent van de werknemers langer dan een jaar ziek thuis. Dat is maar liefst 1 op de 25. In 2021 waren dat er – ondanks de laatste stuiptrekkingen van corona – veel minder. “Het aantal mensen in de zorg dat langdurig thuis is, is sinds 2021 met 13 procent gestegen”, aldus Securex. Vooral het feit dat die stijging zo significant is terwijl het cijfer in alle andere sectoren stabiel is gebleven, mag zorgen baren.
Weerbots
“Het aantal werknemers dat met ziekte thuis zit, is altijd al hoger geweest in de zorgsector. Maar het verschil met andere sectoren is de laatste 2 jaar een stuk groter geworden”, klinkt het bij der HR-dienstverlener. Als verklaring wordt in eerste instantie gekeken naar de coronapandemie. Voor de zorgsector was die periode uiteraard bijzonder intens. “Wellicht zijn veel werknemers toen blijven doorwerken, ook al waren ze misschien zelf ziek.” Maar nu krijgen ze daar de weerbots van, zo lijkt het, met als gevolg de hoge graad van langdurig absenteïsme. Securex omschrijft het als: “De helden van toen zijn vandaag aan het kraken.”
“De coronacrisis is in overgegaan is een personeelscrisis”
Margot Cloet
gedelegeerd bestuurder Zorgnet-Icuro
Dat de sector serieus kampt met de naweeën van corona, beaamt Margot Cloet van Zorgnet-Icuro, de koepel van Vlaamse ziekenhuizen en zorginstellingen. “Iedereen weet dat corona er in onze sector hard heeft ingehakt”, zegt ze. “Het is maanden en maanden pompen of verzuipen geweest. Iedereen zat op zijn tandvlees, maar bleef verder doen omdat het niet anders kon. En toen die storm ging liggen, zijn veel mensen uitgevallen.”
Perfecte storm
En net dat was het begin van een nieuwe crisis, zegt Cloet. “Nieuwe mensen vinden om de plek te vullen van wie uitviel, is een zeer moeilijke oefening gebleken. De coronacrisis is in die zin naadloos overgegaan is een personeelscrisis. Op veel plekken is er een tekort aan mensen, waardoor de werkdruk voor wie wel nog kan werken sterk is gestegen.” Ook dat zorgt voor meer uitval. De vicieuze cirkel die zo ontstaat, is moeilijk te doorbreken, geeft men toe.
Bovendien zorgt ook de toenemende vergrijzing van de bevolking ervoor dat de zorginstellingen nog meer worden bevraagd. Alle ingrediënten voor een perfecte storm – vermoeid personeel, een personeelstekort dat maar niet raakt ingevuld én de vergrijzing – zijn op die manier aanwezig.
Het aantal langdurig zieken is in de zorgsector de jongste 15 jaar altijd groter gebleken dan in de andere sectoren. In 2008 schommelde het globale cijfer van werknemers die langer dan een jaar ziek thuis zaten rond de 1,5 procent. In de zorg was dat toen ook al 2 procent. Het langdurig absenteïsme is elk jaar blijven stijgen tot 3,3 procent voor alle sectoren in 2023. In de zorgsector was dat toen 4,3 procent.
