“We schrijven geschiedenis vandaag”, zei Geert Wilders, leider van het extreemrechtse PVV en grote verkiezingsoverwinnaar. “Met elkaar als vier partijen. Maar ook de PVV, mijn eigen partij, komt in het kabinet, in het centrum van de macht. We worden van grootste oppositiepartij de grootste regeringspartij. De zon gaat weer schijnen in Nederland.”
Wilders prees vooral de PVV-stempel die volgens hem “het strengste asielbeleid ooit” bedraagt. Hij verwees naar het intrekken van de ‘dwangwet’, oftewel de spreidingswet die de aftredende regering recent nog overeenkwam. Die wet hield afspraken in over de opvang van asielzoekers in de gemeenten, maar werd door de PVV teniet gedaan.
De vier meerderheidspartijen willen ook een tijdelijke Asielcrisiswet invoeren. De asielvergunning voor onbepaalde tijd wordt afgeschaft en de vergunning voor tijdelijk verblijf wordt aangepast. Automatische gezinshereniging wordt eveneens geschrapt en het aantal mensen dat via gezinshereniging mag nareizen wordt “fors beperkt”. “Verder komen er grenscontroles, mobiel en anderszins”, zei Wilders.
“We hopen dat deze keiharde aanpak de asielstroom kan aanpakken”, aldus Wilders. De PVV-leider hoopt dat het invoeren van de maatregelen vooral een demotiverend effect heeft op mensen die naar Nederland willen komen.
Yesilgöz: “Toch staan we hier”
Na Wilders nam VVD-kopvrouw Dilan Yesilgöz het woord. Zij benadrukte het hobbelige parcours tijdens de formatieperiode, “maar toch staan we hier”, aldus de liberale politica. “We hebben vele verschillen kunnen overbruggen.” Veiligheid is het VVD-accent in dit akkoord, maar ook een stabiel landsbestuur en “een fijn en betaalbaar leven voor iedereen die werkt en heeft gewerkt”, aldus Yesilgöz.
Op de vraag van een journaliste van de openbare omroep NOS verzekerde Yesilgöz dat deze nieuwe regering een duidelijk andere koers zal varen dan het huidige kabinet, waarvan ook de VVD deel uitmaakt. “De kiezer heeft zich duidelijk uitgesproken over een centrumrechts beleid, wij nemen onze verantwoordelijkheid.”
Yesilgöz vertrouwt op de nieuwe politieke constructie met vier partijen “die er wel in geloven”. “Dit is een samenhangend verhaal met allerlei maatregelen”, klinkt het. De Nederlandse benadrukt dat haar partij, de partij van voormalig premier Mark Rutte, erbij zit om bij te dragen aan het stabiele bestuur. “Daar kunnen we echt op leveren.”
(Lees verder onder de foto.)
Dilan Yesilgöz — © EPA-EFE
“Elkaar toch gevonden”
NSC-leider Pieter Omtzigt schoof zijn gekende paradepaardjes naar voren: bestaanszekerheid en goed bestuur. De voormalige CDA-politicus verwees in zijn toespraak naar de toeslagenaffaire, waardoor vele gezinnen in Nederland “het extra moeilijk hebben”. Verder beloofde hij onder andere het woningtekort aan te pakken en maatregelen te nemen tegen zogenaamde flexcontracten. Binnen het luik goed bestuur valt de hervorming van het kiesstelsel en de oprichting van een grondwettelijk hof.
Caroline Van der Plas van BBB toonde zich ten slotte trots op het het akkoord. “We zijn vier verschillende partijen en toch hebben we elkaar gevonden. We hebben dat fundament de afgelopen maanden kunnen leggen.” Haar BoerBurgerBeweging heeft niet enkel ingezet op landbouw, klinkt het, maar ook op de ouderenzorg. Een andere verdienste van de BBB is de rode diesel, die opnieuw wordt ingevoerd voor “hardwerkende boeren en loonwerkers”, aldus Van der Plas.
(Lees verder onder de foto.)
© AFP
Oppositie maakt zich zorgen: “Historisch, en niet in positieve zin”
De oppositie maakt zich zorgen over het aangekondigde coalitieakkoord. “Nou, ik ben er niet blij van, moet ik eerlijk zeggen. Voor het eerst in de Nederlandse parlementaire geschiedenis komt radicaal-rechts in het centrum van de macht te staan”, reageert GroenLinks-PvdA-fractievoorzitter Frans Timmermans. “We krijgen dus echt een PVV-kabinet. Dat is historisch, en dat bedoel ik niet in positieve zin.”
Timmermans zei dat een rechts kabinet de verdeeldheid in Nederland “alleen maar zal aanjagen”. “Daar waar dat gebeurd is in andere landen, loopt dat niet goed af”, waarschuwde hij in de Tweede Kamer. Timmermans zegt dat het PVV-leider Geert Wilders te doen is om in het centrum van de macht te komen. “Dat wordt nu mogelijk gemaakt door Yesilgöz en Omtzigt”, zegt hij over de samenwerking tussen de VVD en de NSC.
Volgens de Nederlander wordt er veel aan “wensdenken” gedaan in het akkoord. “We doen net alsof Europa ons een uitzondering gaat geven op het gebied van asiel, maar die positie gaan we nooit krijgen”, aldus de voormalige vicevoorzitter van de Europese Commissie.
“Luchtkastelen op financieel drijfzand”
D66-leider Rob Jetten noemt het gepresenteerde voorlopige regeerakkoord een akkoord dat vol staat “met luchtkastelen op financieel drijfzand”. Jetten vindt de samenwerking tussen PVV, NSC, VVD en BBB een “wankele coalitie”, met een akkoord dat geen antwoord biedt op de problemen van veel mensen. “Niet voor het onderwijs, het klimaat, de zorg en de woningbouw. Het is een akkoord dat Nederland terug achter de dijken plaatst en met minder samenwerking in de EU.”
Verder is Jetten niet blij met de aangekondigde bezuinigingen op onderwijs en het klimaat. Ook mist de D66-leider concrete keuzes voor de zorg. “Echte keuzes blijven uit. Nadat deze partijen een half jaar met elkaar gepraat hebben, is dat teleurstellend. De vier formerende partijen deden in de campagne grote beloftes aan de kiezer. Beloftes die zij nu niet nakomen. Grote problemen worden vooruitgeschoven.”
Frans Timmermans — © AFP
