Maandag start in de Verenigde Staten het eerste proces rond foltering van ex-gevangenen van de omstreden Iraakse Abu Ghraib-gevangenis. Ze klagen de militaire rekruteerder aan die ze verantwoordelijk achten voor mishandelingen in de gevangenis, schrijft persagentschap AP.
Vandaag om 06:02
Het is deze maand twintig jaar geleden dat de foto’s gepubliceerd werden van gevangenen in Abu Ghraib die vernederd werden door Amerikaanse militairen. De foto’s van lachende en trots poserende militairen bij naakte gevangenen of gevangenen met een kap over hun hoofd in vernederende omstandigheden veroorzaakte wereldwijd een schokgolf.
(lees verder onder de foto’s)
Net rond die verjaardag start maandag het proces van drie ex-gevangenen voor de rechtbank van Virginia met de samenstelling van de jury. Het is de eerste keer dat slachtoffers hun beschuldigingen van foltering voor een Amerikaanse jury brengen, aldus een van hun advocaten Baher Azmy aan AP.
“Softer maken”
De drie hebben rekruteerder CACI aangeklaagd, die de ondervragers leverde in de gevangenis. Het bedrijf uit Virginia ontkent alle aantijgingen en heeft tijdens het zestien jaar durende juridische proces altijd gesteld dat geen van zijn werknemers ooit een van de klagers heeft misbruikt. Het bedrijf legt de verantwoordelijkheid voor de folteringen bij het Amerikaanse leger, aangezien zijn werknemers geen orders konden geven aan de militairen.
Volgens de klagers is CACI echter verantwoordelijk voor de omstandigheden waarin folteringen konden plaatsvinden. Uit onderzoek van de overheid zou namelijk gebleken zijn dat werknemers van het bedrijf de militaire politie had gevraagd om de gedetineerden “softer te maken” voor hun ondervragingen.
Bedreigd met honden
De drie ex-gevangenen konden niet duidelijk geïdentificeerd worden in de beruchte foto’s, maar getuigden wel over zwaar misbruik. Zo zou een van hen seksueel misbruikt en geslagen zijn, elektrische schokken hebben gekregen en zijn voortgetrokken aan een touw rond zijn nek tijdens zijn twee maanden in de gevangenis. Een andere man werd naar eigen zeggen in posities gedwongen waardoor hij moest overgeven, had een ernstig slaaptekort, werd gedwongen om vrouwenondergoed te dragen en werd bedreigd met honden.
De zaak wordt al sinds 2008 van rechtbank naar rechtbank gestuurd en CACI heeft al zowat twintig keer geprobeerd het dossier van tafel te vegen. Het Hooggerechtshof verwierp in 2021 echter definitief het beroep en stuurde de zaak terug naar de districtsrechtbank, waar het proces maandag van start gaat.
Verwacht wordt dat een militair zal komen getuigen die door een militaire rechtbank werd veroordeeld voor de mishandelingen, net als de voormalige legergeneraal Antonio Taguba, die een onderzoek leidde naar het schandaal. Zijn onderzoek concludeerde dat minstens een CACI-werknemer verantwoordelijk moet worden geacht voor het creëren van de omstandigheden die leidden tot het misbruik.
Slechts één van de klagers, die nu in Zweden woont, zal in de rechtbank komen getuigen. De twee anderen die in Irak wonen, zullen dat via videoverbinding doen. De rechter heeft beslist om niet bekend te maken waarom de drie in de gevangenis terechtkwamen. Volgens juridische documenten werden ze allemaal na een periode van twee maanden tot een jaar vrijgelaten zonder ooit in verdenking te worden gesteld.