De eerste 100 dagen van president Trump zijn nog niet
voorbij, maar we hebben al een eerste indruk. Die zijn niet al te best vanuit
de Europese bril bezien.
Landjepik
Laten we eerst constateren dat de Verenigde Staten
qua mindset anders is dan Europa. Amerikanen hebben een grotere vrijheidsdrang
dan Europeanen. De VS is gestart door de founding fathers, waar de overheid
enkel de taak had om burgers te beschermen binnen de Trias Politica, de
wetgevende macht, de rechterlijke macht en de uitvoerende macht. Er was geen
democratie of bureaucratie. Landveroveren op de indianen was het devies van de
founding fathers, naast het veroveren van andermans territoir buiten de VS. Trump
past in dat plaatje met het terug willen veroveren van wat ‘van ons is’ of
behoort te zijn. Zie Trump’s opmerkingen richting Panama, Canada en Groenland.
Trump beloofde een “new Golden Age”. Het doet denken aan The Gilded Age,
1870-1890.
Maga
Elon Musk gaat de ambtenarij aanpakken en belooft 1
triljoen te gaan besparen, om mee te beginnen. Ik kan niet enthousiast worden
van deze clown, evenmin van de andere briljante mannen uit de groep van The
Magnificent Seven. Gezien voorgaande wordt minder vreemd tegen dergelijke
ontslagrondes aangekeken dan hier. Trump beloofde in zijn inauguratie speech
een “vredestichter en een verbinder” te zullen zijn. Dat maakt hij nu al
allerminst waar. Hij start een handelsoorlog en jaagt de hem bevriende wereld
in het harnas. Maar ook de Amerikaanse consument zal het gaan voelen in de
winkel. Maga?
Trump is een overlever
Trump heeft de verkiezingen glansrijk gewonnen, mede
door een zwakke opponent. Hij is met een uitzonderlijke hoeveelheid macht
bekleed. Dat neemt niet weg dat hij geen absolute macht heeft. In het Congres
is zijn marge dun. In de grote steden hebben Democraten het overwicht. Rechters
kunnen hem terugfluiten waar hij de wet overtreedt en daar heeft hij een handje
van zo lijkt het. “The election was rigged”, heeft hij nooit waar kunnen maken
maar hij kwam er mee weg. De aanval op het Capitol… hij kwam er mee weg,
evenals talloze impeachments. Het beëindigen van geboorterecht burgerschap is
onwettig. Komt hij ermee weg?
Dealmaker: extreem inzetten
De soep blijkt niet zo heet gegeten te worden. Trump is
een dealmaker en bereid om over de heffingen te praten, mits men zijn kant op
komt. Met Claudia Scheinbaum van Mexico had hij een ‘vriendelijk gesprek’. Met
Deense premier was het wat minder vriendelijk. Voor Canada is hij ook bereid
water bij de wijn te doen, zo lijkt het. Hij beheerst de aloude
onderhandelingstaktiek: extreem inzetten en eens kijken waar we op uitkomen.
Wat betreft het handelstekort: onzin dat dit ‘diefstal’ is. De VS leeft boven
z’n stand. Ze moeten minder importeren. Desondanks blijft de dollar sterk als
mondiale sleutelvaluta. Daar mag Trump trots en blij om zijn.
Blokvorming
Europa kan de handelstarieven van Trump helemaal
niet gebruiken als mondiaal het grootste handelsblok. Voor Duitsland is het een
complete ramp. Deglobalisering is aan de orde. Duidelijk is dat deze president
de scherpe kantjes opzoekt van hetgeen mogelijk is, vermeend in het belang van
de VS, “want jullie zijn niet goed voor ons geweest, zie ons handelstekort.”
Groot vraagteken is wat we gaan zien hoe hij het Oekraïne conflict gaat
oplossen en dan Gaza. Dit wordt een interessant jaar. Dat staat nu al vast.
Frits Bosch, econoom en socioloog, auteur van Links Verdriet.
.
