Het modernisme heeft in al zijn facetten toegeslagen. In de zoektocht naar de werkelijke geschiedenis kom je soms eigenaardig materiaal tegen. De oude stad Groningen zou al zijn gesticht ergens in de 6e eeuw. Tegenwoordig pak ik er direct de topografische kaarten bij om te kunnen vergelijken. Sinds enkele maanden heb ik moeten vaststellen dat de kaarten voor de 19e eeuw vervalsingen zijn. Oude wazige schetsjes met duidelijke moderne lettertekens. Zie het kaartje van Groningen uit de 15e eeuw. Alles is met terugwerkende kracht vol denkfouten voor ons ingericht. In het geval Groningen – de stad – gaat het precies zo. Er is een enorme vestingstad van gemaakt, omdat het er allemaal al was en opnieuw moest worden bevolkt. Met het graven van de kanalen en de “Vestingwet van 1874” is het waterkundige verdedigingssysteem vernietigd. Tijdens de bevrijding door de Canadezen in 1945 is de laatste hand gelegd aan de verwoesting en zijn dientenegvolge na de oorlog oude gebouwen gesloopt. De stadwallen waren al rond 1900 “gerationaliseerd”, alleen een klein gedeelte in het noordoosten is gebleven: het “Noorderplantsoen”. Met de intrede van de moderne kijk op kunst is ook het aanzicht van wat er over was totaal verwoest.
In 1900 zag het Noorderplantsoen er zo uit:
Dat moet veel beter kunnen, moet men anno 2023 hebben gedacht, slopen die boel en opnieuw beginnen:
Hier valt weinig aan toe te voegen. Het is nog een wonder dat er ter plekke niet naar gas wordt geboord. Of een patatkraam staat.
Ik zou de Groninger Grote Markt niet meer bezoeken, gezien wat er daar tijdens en na de oorlog is aangericht. Totale verwoesting, in de oorlog, tijdens de opbouwperiode en vooral de laatste decennia van letterlijk oogverblindende protserigheid. Een aanslag op je intelligentie en je zintuigen.
De Grote Markt in 1900
De Grote Markt in 1945
De Grote Markt 2024
Ze hadden het beter in puin kunnen laten liggen en als “monument” voor het nageslacht bewaren.
Maar zelfs dan denk ik dat ze er een permanente kermis van hadden gemaakt.
.
