Hoge gasprijzen vooral gevolg van overheidsbeleid

De totale heffingen beslaan in ons land maar liefst 63% van de totale gasprijs voor consumenten. Geen enkel Europees land doet ons dat na!

HEPI , Household Energy Price Index for Europe, is een samenwerkingsverband van een drietal energiebureaus, te weten het Finse VasaaETT, Energie-Control Austria en de Hungarian Energy and Public Utility Regulatory Authority (MEKH). HEPI brengt elke maand een rapport uit met een overzicht van de prijzen van gas en elektriciteit zoals betaald in de hoofdsteden van de 27 EU lidstaten plus het Verenigd Koninkrijk en Oekraïne. Daarin staan opmerkelijke feiten over de gas- en elektriciteitsprijzen. Vandaag een overzicht van de Europese energieprijzen voor de maand december 2024.

Fig.1   Bron: HEPI

Figuur 1 toont de elektriciteitsprijzen van bijna alle Europese landen, in eurocent per kWh. De prijzen zijn inclusief alle heffingen zoals netwerkkosten en belastingen. Die prijs was afgelopen december in Nederland 25,23 cent per kWh. Aan de kleuren te zien is Nederland een middenmoter, waarbij opvalt dat de elektriciteitsprijzen in West-Europa veel hoger zijn dan in Noord- en Oost-Europa. Ik zoom in:

Fig.2   Bron: HEPI

De staafgrafiek van figuur 2 laat per land zien hoe de consumentenprijs voor elektriciteit is opgebouwd. Nederland is voor elektriciteit inderdaad een middenmoter, maar vooral dankzij het feit dat de Nederlandse overheid op 1 kWh een korting geeft van 8,89 cent. Was dat niet het geval dan zou de Nederlandse elektriciteit verreweg de duurste van heel Europa zijn.

Het donkerblauwe deel is de netto energieprijs, dus de prijs voor consumenten van 1 kWh elektriciteit zonder netwerkkosten en belastingen. Die is voor Nederland 17,19 cent. Om beter te kunnen vergelijken heb ik een grijs streepje getrokken ter hoogte van die 17,19 cent. Te zien is dat er van de 32 landen maar 4 zijn met een hogere netto elektriciteitsprijs, namelijk GB, Ierland, Cyprus en Italië.

Verreweg het duurst ben je uit in Duitsland, waarschijnlijk als gevolg van de grote hoeveelheden windmolens en zonnepanelen. Dat geldt overigens ook voor Denemarken, Groot Brittannië en Ierland. Het is dan ook niet verbazingwekkend dat die vier ‘duurzame’ landen de hoogste elektriciteitsprijzen kennen. Dat is merkwaardig genoeg niet te zien aan de nettoprijzen.

Fig.3   Bron: HEPI

Bovenstaande kaart toont de aardgasprijzen in Europa van december 2024. Om vergelijking met elektriciteit mogelijk te maken is de kubieke meterprijs van het gas omgerekend naar kWh. 1 m3 aardgas is 9,769 kWh (bron: energieconsultant).

Nederland behoort tot de landen met de hoogste gasprijs. Alleen Zweden steekt daar met kop en schouders bovenuit. Maar bedenk dat aardgas op het totale Zweedse energieplaatje geen belangrijke speler is.

Fig.4   Bron: HEPI

Figuur 4 is interessant. Nederland heeft de op twee na hoogste gasprijzen van Europa. De grijze lijn laat zien dat dat niet ligt aan de netto gasprijs, maar vooral aan de door de overheid opgelegde heffingen. De totale heffingen beslaan in ons land maar liefst 63% van de totale gasprijs voor consumenten. Geen enkel Europees land doet ons dat na! Zelfs als we rekening houden met de netwerkkosten is de Nederlandse overheid de belangrijkste veroorzaker van de hoge gasprijzen. Dat de Nederlanders zoveel voor het aardgas betalen komt dus vooral door de overheidsheffingen en heeft mijns inziens weinig te maken met het sluiten van het gasveld in Groningen.

Fig.5   Bron: HEPI

Tot slot toont figuur 5 de ontwikkeling in de tijd van de elektriciteits- en gasprijzen van Nederland en de EU. Waar we voor wat betreft de elektriciteitsprijzen de afgelopen maanden weer netjes in het EU-gelid lopen, toont de rechter grafiek dat Nederlanders vergeleken met de EU absurd veel voor het aardgas betalen. Voor een oplossing van de hoge gasprijzen in ons land moeten we dus echt in Den Haag zijn en niet in Groningen. Kom op regering, doe daar eens wat aan!