Iran en Israël voeren al decennia een schaduwoorlog, waarbij Israël ook (pro-)Iraanse doelwitten in het buitenland viseert. Sinds 7 oktober, de dag dat de oorlog tussen Israël en Hamas uitbrak, staan de spanningen nog meer op scherp. Iran is namelijk een belangrijke partner van Hamas, en voorziet de extremistische Palestijnse organisatie al jarenlang van wapens. Het land steunt ook de sjiitische Libanese militie Hezbollah en de Houthi-rebellen in Jemen, twee andere gezworen vijanden van Israël.
Op 1 april bestookte Israël het Iraanse consulaat in de Syrische hoofdstad Damascus, waarbij zeker dertien mensen om het leven kwamen, onder wie enkele hooggeplaatste militairen van de Iraanse Revolutionaire Garde. Heel wat experts interpreteerden die aanval als een aanzienlijke escalatie. Aanvallen op diplomatieke gebouwen gaan in tegen de internationale regels.
Dat Iran sindsdien met acties dreigde, hoeft dus niet te verwonderen. De vrees voor een aanval werd woensdag al serieus aangewakkerd door uitspraken van de hoogste Iraanse leider, ayatollah Ali Khamenei. “Toen ze ons consulaat aanvielen, was het alsof ze ons grondgebied aanvielen”, zei Khamenei in een toespraak. “Het kwaadaardige regime moet worden gestraft, en het zal ook worden gestraft.”
Voor Amerikaanse en Israëlische inlichtingendiensten is het duidelijk. “De vraag is niet of, maar wannéér er een Iraanse aanval op Israël komt”, luidde de waarschuwing die donderdag de wereld werd ingestuurd. Generaal Michael Kurilla, commandant van de Amerikaanse eenheden in het Midden-Oosten, reisde naar Israël voor spoedoverleg. En Amerikaans president Joe Biden benadrukte nog eens aan welke kant zijn land staat: “Onze steun aan Israël tegen de dreiging van Iran en zijn bondgenoten is onwrikbaar”, zei hij op een persconferentie.
Volgens Iraanse bronnen bij persbureau Reuters heeft Iran aan Washington laten weten dat het zal reageren, maar niet overhaast en “op een manier die verdere escalatie zal voorkomen”. Zaterdag was het dan zo ver. Eerst nam de Iraanse Revolutionaire Garde een vrachtschip dat “banden met Israël” heeft in beslag in de buurt van de Straat van Hormuz, in de Perzische golf.
Zaterdagavond laat volgde de echte vergelding: rond 22 uur (Belgische tijd) verklaarde Daniel Hagari, woordvoerder van het Israëlische leger, dat Iran “tientallen drones” heeft afgevuurd richting Israël. Het bleek uiteindelijk, volgens latere Israëlische verklaringen, te gaan om 170 drones, 30 kruisraketten en 120 ballistische raketten, waarvan “99 procent is onderschept”.
Met de aanval van zaterdag, door Iran ‘Operatie Eerlijke Belofte’ gedoopt, is de kous af, wat Iran betreft. Het land heeft in een boodschap aan de VN verklaard dat “de zaak als afgerond kan worden beschouwd”. De bal ligt nu in het kamp van Israël, waar het oorlogskabinet zondagochtend overleg pleegt. De Amerikaanse president Joe Biden heeft er bij Israël alvast op aangedrongen geen tegenaanval uit te voeren.
