© BELGA
Koning Filip heeft Bart De Wever woensdag aangesteld tot preformateur. De N-VA-voorzitter was de voorbije twee weken informateur; de federale formatie gaat nu een nieuwe fase in. De Wever krijgt twee weken de tijd voor zijn nieuwe rol.
Bart De Wever is al twee weken federaal informateur en bracht woensdag voor de tweede keer verslag uit bij de vorst. Ook voor de tweede keer deed hij dat met een informateursnota. Opvallend was dat het overleg tussen de informateur en de koning bijna anderhalf uur duurde.
Tussenfase
De Wever krijgt nu dus een nieuwe missie en een nieuwe titel om verder het pad te effenen voor een finale fase in de regeringsonderhandelingen. Ondanks berichten in de Franstalige media bleek dinsdag al dat het nog te vroeg was om al een formateur het veld in te sturen. Maar aangezien er ook wel zicht is op een coalitie – veel meer reële mogelijkheden dan een combinatie van N-VA, CD&V en Vooruit langs Vlaamse kant en MR en Les Engagés langs Franstalige kant, de zogenaamde Arizona-coalitie, zijn er vooralsnog niet – wilden verschillende partijen toch ook al een volgende stap zetten, met De Wever zelf die aan zet blijft. Vandaar de tussenfase van preformateur, letterlijk een fase voor de formatie.
In het verleden stelde de koning tijdens de regeringsvorming al een aantal keren een preformateur aan. Zoals in de langste formatie ooit van midden 2010 tot eind 2011, toen Elio Di Rupo in juli 2010 de opdracht kreeg om te preformeren. En ook na de vorige verkiezingen van 2019 stuurde koning Filip twee preformateurs het veld in: Rudi Demotte (PS) en Geert Bourgeois (N-VA). Telkens leverde het niets op.
In elk geval is het nu ook nog te vroeg om al onderhandelingen op te starten. Zowel Vooruit als Les Engagés lieten dat verstaan. Daarvoor zijn er volgens hen nog te veel onduidelijkheden. “Wiskundig is alles duidelijk, maar er moet ook voldoende politieke overeenstemming zijn. En die is er nog niet tussen de verschillende partijen”, verklaarde de voorzitter van Les Engagés, Maxime Prévot. Hij acht het ook niet waarschijnlijk dat er voor 21 juli al een federale regering kan zijn.
Preformateur Bart De Wever. — © BELGA
Maar ook Vooruit vindt het nog veel te vroeg om al een formateur aan te stellen die dan een regering kan vormen. Er is nog maar één gesprek geweest met de informateur en er blijven nog altijd veel onduidelijkheden bestaan, is bij de Vlaamse socialisten te horen. Vooraleer in Arizona te stappen wil Vooruit een reeks garanties. Zo mogen er geen besparingen worden doorgevoerd in de gezondheidszorg – iets waar ook Prévot en CD&V op hameren – moet de koopkracht van de mensen erop vooruitgaan en dient er ook een vorm van bijdrage van de grote vermogens komen. Ook Les Engagés en CD&V zijn overigens voor dat laatste punt. Vraag is echter of de MR, de grote winnaar van de verkiezingen van 9 juni, daar mee kan leven.
Bij CD&V leeft alvast wrevel over de houding van de Vlaamse socialisten. De christen-democraten verdenken Vooruit ervan zodanig te temporiseren dat de PS misschien wel terugkomt op haar beslissing om in de oppositie te gaan. In Brussel toont voorzitter Paul Magnette zich al bereid in een regering te stappen.
N-VA-voorzitter Bart De Wever en zijn MR-collega Georges-Louis Bouchez op een muurschildering in Antwerpen. — © BELGA
Een andere vraag die nog niet beantwoord is, is wat de communautaire plannen van Bart De Wever zijn. Die zijn tijdens de gesprekken niet of nauwelijks aan bod gekomen.
In elk geval krijgt Bart De Wever er nu meteen twee weken bij om dingen uit te klaren en vooruitgang te boeken. Een dag voor de Vlaamse feestdag moet hij dan weer verslag uitbrengen bij de vorst.