Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, het Europese Antifoltercomité, de Raad van Europa, de Orde van Vlaamse Balies: het aantal (mensenrechten)organisaties dat het Belgische gevangenisbeleid de voorbije maanden streng veroordeelde, neemt elke dag toe. Al bijna twee maanden wordt er gestaakt in onze Belgische gevangenissen om de structurele overbevolking en het personeelstekort aan te klagen.
Donderdag volgt een nieuw overleg met de top van het Gevangeniswezen en het kabinet van minister van Justitie Paul Van Tigchelt (Open VLD). Het overleg van de laatste kans?
“We zullen zien”, zegt vakbondsman Robby De Kaey (ACOD). “Het is na al die weken van stakingen alvast hoog tijd voor een adequate oplossing voor de problematiek van overbevolking. Het was en is nog steeds niet humaan voor gedetineerden. Het gevolg is dat het voor het personeel – structureel onderbemand – vaak niet werkbaar is, met veel verbale spanningen en fysieke agressie. Pak het probleem van overbevolking aan en je neemt 99 procent van alle frustraties weg.”
“Pak het probleem van overbevolking aan en je neemt 99 procent van alle frustraties weg”
Robby De Kaey
Vakbondsleider ACOD
Nog steeds tientallen grondslapers
De voorbije dagen werd er telkens (bewust) maximum 48 uur aan een stuk gestaakt in Oost-Vlaanderen, de rest van de week is Antwerpen aan de beurt. Ook in de Brusselse gevangenissen lopen er momenteel acties. De positieve trend lijkt wat te stagneren, nadat men enkele weken geleden onder de “symbolische” grens van 12.000 dook: woensdag zaten er 12.142 gedetineerden in een Belgische cel, terwijl er officieel plaats is voor 10.821 gevangenen. Nog steeds lagen er de voorbije nacht 59 mensen op de grond.
Vooral Antwerps probleem
Navraag leert dat de situatie vooral in de Antwerpse Begijnenstraat precair blijft met 56 gedetineerden zonder bed. Een van hen is een vrouw. Ook in Brugge lagen dinsdagnacht drie gedetineerden op de grond. “De cijfers gaan opnieuw de verkeerde richting uit en baren ons zorgen”, zegt De Kaey. “We zijn lichtjaren verwijderd van die 10.800.”
Licht aan einde tunnel
Binnen het kabinet van justitieminister Paul Van Tigchelt valt te horen dat de situatie net merkelijk verbeterd is. “De overbevolking is een chronisch probleem dat niet van vandaag op morgen kan opgelost worden. Toch nemen we maatregelen die duidelijk effect hebben. Twee maanden geleden zat de overbevolking op een hoogtepunt op 15,8 procent. We hebben dit al kunnen terugdringen naar 11,5 procent . Ter vergelijking: 10 jaar geleden was er nog 25 procent overbevolking”, klinkt het.”
“We hebben begrip voor de verzuchtingen van de vakbonden. Het blijft onze doelstelling om geen grondslapers meer te hebben in de gevangenissen”
Er wordt gewezen op de maatregelen rond verlengd penitentiair verlof die hun nut bewezen. “Daarnaast breiden we de capaciteit stelselmatig verder uit. We komen van 10.700 plaatsen bij de start van de acties. Vanaf juni zitten we al op 10.934 plaatsen onder meer doordat in Ieper en Haren de capaciteit verder uitbreid zit en de hulpgevangenis van Dendermonde een eerste sectie opent.”
Het aantal grondslapers is de voorbije anderhalve maand gereduceerd van 268 in acht gevangenissen naar 59 in twee gevangenissen. Het voorlopig onrealistische einddoel: nul mensen op de grond. “We hebben begrip voor de verzuchtingen van de vakbonden. Het blijft onze doelstelling om geen grondslapers meer te hebben in de gevangenissen. Daar werken we volop aan verder.”