Alleen al in Hasselt heeft 13 procent van de 16- en 17-jarigen een fout elektronisch stembiljet gekregen op 9 juni. — © BELGA
In Hasselt stemde maar liefst 13 procent van de minderjarige kiezers foutief. Ook op een aantal andere plaatsen in Vlaanderen liep het elektronisch stemmen grondig mis. Ondertussen hebben de meeste parlementen de verkiezingen wel al geldig verklaard.
Een maand na de verkiezingen blijven de fouten met het elektronisch stemmen op 9 juni de Wetstraat beroeren. In de vijf Vlaamse kieskantons waar het College van deskundigen, de instantie die toeziet op het verloop van de verkiezingen, een steekproef hield ging het grondig fout. Vooral in Hasselt is de toedracht groot. Daar werden de meeste fouten gemaakt van alle onderzochte stembureaus in ons land. Maar liefst 13 procent van de minderjarige kiezers in Hasselt kreeg onterecht toegang tot de federale en Vlaamse verkiezingen. Ook in de Oost-Vlaamse kantons Puurs en Lievegem kreeg ongeveer 5 procent van de 16- en 17-jarigen een fout stembiljet. In Zoutleeuw en Turnhout waren de medewerkers van de stembureaus iets alerter bij het instellen van de elektronische stembiljetten voor de minderjarigen. Maar ook daar konden fouten niet vermeden worden.
Hoeveel 16- en 17-jarigen kiezers konden verkeerd stemmen (steekproef in vijf Vlaamse kantons)
In totaal telde het College van deskundigen in totaal 2.171 fouten in heel België. Het merendeel daarvan, zo’n 1.700, kwam voor in Brussel. Daar werden alle kieskantons aan een controle onderworpen. In Vlaanderen werden ‘maar’ 399 fouten geteld. Maar met slecht vijf Vlaams kieskantons onderzocht, blijft dat een onderschatting. Het werkelijk aantal fouten zou wel eens een pak hoger kunnen liggen.
LEES OOK. Nog geen eedaflegging: waarom ziet de eerste zitting van de Kamer er anders uit dan anders?
Ondanks bezwaar van een aantal partijen hebben de meeste parlementen de verkiezingen ondertussen wel al geldig verklaard. Alleen de Kamer houdt de goedkeuring van de verkiezingen nog even in beraad. De Kamerleden hanteren deze legislatuur voor het eerst een nieuwe procedure waarbij zes verschillende commissies een week de tijd krijgen om de geloofsbrieven van de nieuwe parlementsleden én de klachten tegen het verloop van de verkiezingen grondig te onderzoeken. Tegen volgende week woensdag moeten die commissies hun rapport klaar hebben. Maar de kans dat er voor de Kamer wel een herverkiezing zou komen, is bijzonder klein. In een nota aan de Kamerleden heeft de griffier van de Kamer al laten weten dat hij daar geen enkele reden voor ziet. Naar alle waarschijnlijkheid zullen de zes commissies zijn advies ook volgen. (Lees verder onder de video)
Het Vlaams Parlement verklaarde dinsdag dat de verkiezingen geldig zijn
Tekst en uitleg
Toch staken de Kamerleden hun ongenoegen over het verloop van de verkiezingen niet onder stoelen of banken bij de eerste zitting van de Kamer. “Zomaar overgaan naar de orde van de dag, zou een slecht signaal zijn”, benadrukte Open VLD-fractieleider Katja Gabriëls. Zij dringt erop aan dat uittredend minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V) tekst en uitleg komt geven in het parlement. Sinds de verkiezingen laat Verlinden de communicatie over het verloop van de verkiezingen vooral over aan Binnenlandse Zaken zelf.
Ook de procedure voor de goedkeuring van de verkiezingen zelf riep vragen op bij veel Kamerleden. Net zoals de andere parlementen keuren zij hun eigen verkiezingen goed. Het Hof voor de Rechten van de Mens heeft België in het verleden al eens op de vinger getikt, omdat de parlementsleden tegelijk rechter en partij zijn in die procedure. Tijdens de openingszitting van de Kamer hielden verschillende fracties een pleidooi een externe instantie in de toekomst te laten oordelen. Omdat een wijziging van de Grondwet nodig is, zal men daarvoor wel een tweederdemeerderheid moeten zoeken.
