De politieke leider van Hamas, Ismail Haniyeh (62), is gedood in de Iraanse hoofdstad Teheran. Dat bevestigen zowel de Iraanse Revolutionaire Garde als Hamas zelf. De Hamas-leider trad onder meer op als onderhandelaar in de gesprekken over een staakt-het-vuren in Gaza.
Volgens Iraanse staatsmedia vond de aanslag rond 2 uur ’s nachts plaats. Haniyeh verbleef op dat moment in “een speciale residentie voor oorlogsveteranen in het noorden van Teheran”. Ook een van zijn lijfwachten kwam om. Dat bevestigen zowel de Iraanse Revolutionaire Garde als Hamas zelf. Vanuit Israël werd het nieuws nog niet bevestigd.
Wie was Ismail Haniyeh, de politieke leider van Hamas?
De 62-jarige Haniyeh was een Palestijnse politicus die als de belangrijkste politieke leider van Hamas werd beschouwd. Hij is opgeklommen vanuit het Moslimbroederschap tot de absolute top van Hamas. Toch was Haniya ooit het uithangbord van de gematigde factie van de radicale Palestijnse organisatie.
Haniyeh was sinds de oprichting van Hamas in 1987 een prominent lid van de beweging. Hij geraakte voor het eerst betrokken bij Hamas tijdens zijn studies Arabische literatuur aan de Islamitische Universiteit van Gaza. Toen hij afstudeerde, begon de eerste intifada. Destijds werd Haniya meerdere keren door Israël gevangengenomen.
In 2006 werd hij Palestijns premier. Haniyeh won de verkiezingen met een grote meerderheid. Maar zijn ambtstermijn was van korte duur. Een jaar later, nadat Hamas de Fatah-partij uit de Gazastrook had verdreven, werd hij ontslagen.
In 2017 werd Haniyeh verkozen als hoofd van het politieke bureau van Hamas. In 2018 heeft het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken hem aangewezen als terrorist.
De voorbije jaren woonde Haniyeh voornamelijk tussen Qatar en Turkije, in ballingschap. De Hamas-leider trad op als onderhandelaar in de gesprekken over een staakt-het-vuren in Gaza, en onderhield contacten met Iran als bondgenoot van Hamas.
Sinds de oorlog in Gaza doodden Israëlische bombardementen meerdere van zijn familieleden, onder wie zijn broer, neef en drie kinderen. Een laatste aanval gericht op familie van Haniyeh dateert van 25 juni. Volgens Hamas kwamen er toen tien familieleden van hem om bij bombardementen op een vluchtelingenkamp in het noorden van Gaza.
Het nieuws van de aanslag op Haniyeh komt enkele uren nadat Israël een raketaanval had uitgevoerd op een buitenwijk van de Libanese hoofdstad Beiroet. Israël bevestigde daarbij dat het een belangrijke militaire leider van Hezbollah in Libanon heeft uitgeschakeld.
Het geweld dreigt de gesprekken over een staakt-het-vuren in de Gazastrook te bemoeilijken. De aanval was een vergelding voor een aanval van Hezbollah op Majdal Shams, een dorp op de door Israël bezette Golanhoogte, waarbij zaterdag twaalf kinderen om het leven kwamen.
LEES OOK. Senior writer Peter Mijlemans over Ismail Haniya: “De man die de wereld nog wat meer in brand stak”
“Laffe daad en ernstige escalatie”
De Palestijnse president Mahmoud Abbas heeft de moordaanslag op Ismail Haniyeh sterk veroordeeld. “Hij beschouwt het als een laffe daad en een ernstige escalatie”, zo meldt het kantoor van Abbas in een verklaring. Een hooggeplaatste Hamas-functionaris, Moussa Abu Marzouk, sprak op Al-Aqsa TV van een “laffe daad die niet onbestraft zal blijven”.
Het Iraanse Ministerie van Buitenlandse Zaken zegt dat de moordaanslag op Ismail Haniyeh “de diepe en onverbrekelijke band tussen Teheran, Palestina en het verzet zal versterken”. Dat melden Iraanse staatsmedia. De woordvoerder van het ministerie zegt in een verklaring dat het “het pure bloed van de heilige en eervolle strijder Ismail Haniyeh niet voor niets zal zijn gevloeid”.
Washington zou blijven helpen om Israël te verdedigen als het zou worden aangevallen, maar zegt dat de prioriteit bij het de-escaleren van de spanningen ligt. “We willen niet dat zoiets gebeurt. We gaan er hard aan werken om ervoor te zorgen dat we dingen doen om de temperatuur te verlagen en problemen aan te pakken via diplomatieke bijeenkomsten”, zegt de Amerikaanse minister van Defensie Lloyd Austin.
© AFP
