De economische schade als gevolg van deze weerfenomenen liep in 2023 op tot 13,4 miljard euro, al zijn de hittegolven daar nog niet bij gerekend.
Tijdens het afgelopen jaar werd in een derde van alle rivieren in Europa een debiet gemeten dat hoger was dan de drempelwaarde voor ‘hoge’ overstromingen. In zestien procent werd de nog hogere ‘ernstige’ overstromingsdrempel gerond. Recordniveaus of niveaus die daar dicht bij in de buurt kwamen, werden opgetekend in onder meer de Loire, Rijn en Donau.
Zowat 1,6 miljoen Europeanen kregen in 2023 te maken met overstromingen. Dat als gevolg van de zwaardere regenval dan normaal (+7 procent voor heel 2023), waarmee 2023 in de top 4 van natste jaren ooit komt, en een reeks stormen in oktober en december. In december bereikten de rivieren in Europa samen hun hoogste niveau ooit. De overstromingen, die vooral gevoeld werden in Italië, Griekenland, Slovenië, Noorwegen en Zweden, veroorzaakten meer dan 80 procent van de totale geleden economische schade.
2,3 graden warmer
Daarnaast was 2023 met een temperatuur die 2,3 graden Celsius hoger lag dan het pre-industriële niveau, ook gedeeld het warmste of tweede warmste jaar ooit in Europa, afhankelijk van de dataset die wordt gebruikt. In elf van de twaalf maanden lag het kwik hoger dan gemiddeld. Bovendien werden het afgelopen jaar ook een recordaantal dagen van extreme hittestress opgetekend.
Voorts werd in Griekenland ook de grootste bosbrand ooit op Europese bodem geregistreerd. Zowat 960 vierkante kilometer, of twee keer de oppervlakte van de hoofdstad Athene, ging in vlammen op. Verspreid over heel Europa verdween in 2023 5.000 vierkante kilometer aan natuur. Dat is evenveel als de oppervlakte van Londen, Parijs en Berlijn samen.
Lichtpuntje: meer hernieuwbare energie
Ook op zee was 2023 een recordjaar, met de hoogst opgemeten zeeoppervlaktetemperatuur ooit. Ten westen van Ierland en het Verenigd Koninkrijk werd een hittegolf opgetekend die meer dan 5 graden Celsius hoger lag dan het gemiddelde.
Voor sneeuw en ijs was 2023 dan weer andermaal geen goed jaar. In bijna heel Europa werden minder sneeuwdagen opgetekend. De afgelopen twee jaar verloren de gletsjers in de Alpen een tiende van hun ijsmassa.
Toch is er ook een lichtpuntje: in 2023 werd een recordaandeel van 43 procent aan elektriciteitsproductie uit hernieuwbare energie bereikt. Dat is 7 procentpunt meer dan het jaar voordien. Daarmee werd voor het tweede opeenvolgende jaar meer energie opgewekt uit hernieuwbare energie dan uit fossiele brandstoffen.
Minstens 151 doden
“In 2023 was Europa getuige van de grootste bosbranden ooit gemeten, een van de natste jaren, ernstige hittegolven op zee en wijdverspreide verwoestende overstromingen”, vat Carlo Buontempo, directeur van Copernicus het afgelopen jaar samen. “Deze fenomenen zullen de komende jaren enkel maar in frequentie en hevigheid toenemen.”
De extreme weerfenomenen kostten in 2023 het leven aan 151 mensen. Het aantal mensen dat om het leven kwam als gevolg van de hitte, is daar nog niet bij gerekend.
