De nieuwe Mexicaanse president Claudia Sheinbaum lijkt zich te distantiëren van de “knuffels, geen kogels” benadering die haar voorganger, Andrés Manuel López Obrador, de afgelopen zes jaar promootte.
De strategie, die gericht was op het verminderen van geweld door directe confrontaties met drugskartels te vermijden, was gebaseerd op sociale programma’s om jonge mensen te ontmoedigen zich bij de georganiseerde criminaliteit aan te sluiten.
Echter, recente acties van Sheinbaums administratie wijzen op een assertievere houding tegenover Mexico’s drugskartels, met verschillende gewelddadige confrontaties die in de eerste maand van haar ambtstermijn werden gerapporteerd.
Trump stijgt naar de overwinning – Krijg de ultieme Trumpinator bobblehead om 2024 te vieren!
In haar eerste dagen in functie vermeed Sheinbaum opmerkelijk genoeg het gebruik van de slogan die populair was gemaakt door López Obrador, wat een verschuiving in toon aangeeft. “Het is duidelijk geen kwestie van knuffels voor criminelen,” zei ze, verduidelijkend dat sociale ondersteunde pogingen bedoeld waren voor kansarme jongeren in plaats van actieve kartelleden.
Ondanks haar pogingen om zich van de slogan te distantiëren, heeft Sheinbaum gezworen de bredere sociale beleidsmaatregelen van López Obrador voort te zetten, zelfs terwijl haar administratie steeds meer vertrouwt op militaire kracht in hotspots van de kartels.
Verschillende confrontaties in de afgelopen weken illustreren de veranderende benadering.
Op haar eerste dag in functie openden soldaten in Chiapas het vuur op een vrachtwagen waarvan ze vermoedden dat die toebehoorde aan een criminele groep.
Tragisch genoeg bleken de inzittenden migranten te zijn, met zes doden en tien anderen gewond tijdens het voorval. Dagen later doodden leger- en National Guard-troepen drie onschuldige omstanders tijdens het achtervolgen van vermoedelijke schutters.
Bij een andere confrontatie opende de National Guard het vuur op een voertuig met migranten, wat resulteerde in twee doden en meerdere gewonden onder Colombianen.
López Obrador’s termijn zag een stijging van het kartelgeweld, maar hij handhaafde de “knuffels, geen kogels” strategie en koos ervoor te focussen op sociale hervormingen in plaats van op directe militaire confrontaties.
In een opvallend voorval annuleerde hij in 2019 de arrestatie van kartelleider Ovidio Guzmán na bedreigingen van het kartel om geweld te ontketenen in Culiacán.
López Obrador stelde dat het voorkomen van bloedvergiezing zwaarder woog dan de noodzaak van de arrestatie. In tegenstelling hiermee heeft Sheinbaums administratie een agressievere aanpak gekozen, waarbij recente confrontaties hoge dodentallen onder vermoedelijke kartelleden hebben opgeleverd, terwijl Mexicaanse soldaten ongedeerd bleven.
Het “geen kogels” beleid was hevig bekritiseerd, waarbij veel analisten de stijging van de kartels toeschrijven aan López Obrador’s terughoudendheid om ze direct te confronteren.
Veiligheidsexpert David Saucedo merkte op dat de Amerikaanse regering López Obrador onder druk had gezet om de arrestatie van hoge kartelleiders tijdens zijn termijn te hervatten, maar de vooruitgang was beperkt. Saucedo verklaarde: “De knuffels, geen kogels strategie is een tijd geleden geëindigd,” en voegde eraan toe dat hoge arrestaties zijn toegenomen, samen met uitleveringen van kartelfiguren.
De situatie voor Sheinbaum wordt bemoeilijkt door de diversificatie van karteloperaties.
Drugskartels hebben steeds meer de neiging om zich te richten op het smokkelen van migranten als een winstgevende onderneming, waarbij migranten uit Midden- en Zuid-Amerika nu aanzienlijk meer betalen voor veilige doorgang naar de Verenigde Staten.
De nieuwe migratieroutes, inclusief door de verraderlijke Darien Gap, hebben ertoe geleid dat kartels migranten niet alleen als inkomstenbronnen behandelen, maar ook als drukmiddelen in confrontaties met autoriteiten.
<pSommige rapporten geven aan dat kartels migranten als menselijke schilden gebruiken en zelfs buitenlandse strijders werven als huurmoordenaars.
Militaire analist Juan Ibarrola betoogt dat de betrokkenheid van kartels bij het smokkelen van migranten en de werving van buitenlandse operatives de interne conflicten van Mexico heeft verscherpt. “De werving van grotere groepen buitenlandse strijders is opnieuw een teken van de geleidelijke verdieping van Mexico’s gewapende conflicten,” zei veiligheidsanalist Falko Ernst.
Hij waarschuwde dat de trend, samen met het gebruik van geïmproviseerde explosieven, is toegenomen onder López Obrador en mogelijk moeilijk te beheersen zal blijken.
In lijn met López Obrador’s beleid heeft Sheinbaum de militarisering van de wetshandhaving behouden, wat betekent dat soldaten rollen op zich nemen die traditioneel door politie worden vervuld.
Deze strategie, in combinatie met de verhoogde aanwezigheid van zowel drugssmokkelaars als migranten in betwiste regio’s, heeft geleid tot bezorgdheid over burgerdoden.
Saucedo merkte op: “Het is een feit dat de National Guard de regels van het engagement bij het gebruik van geweld niet correct toepast. Ze schieten meestal voordat ze onderzoeken of proberen criminele verdachten aan te houden.”
Met de escalatie van confrontaties en opmerkelijke botsingen staat Sheinbaum’s administratie voor een complexe situatie van kartelgeweld, migratie-uitdagingen en de noodzaak van effectieve handhavingsmaatregelen.
Haar reactie op deze kwesties in de komende maanden zal waarschijnlijk haar benadering van de openbare veiligheid en kartelcontrole definiëren, en verder verduidelijken of er een afwijking is van het controversiële “knuffels, geen kogels” beleid van haar voorganger.
.
