Normaal zijn we op woensdagavond druk met het vervaardigen van deze krant. Vorige week moesten we in verband met Hemelvaart eerder aanleveren bij de drukker, waardoor de woensdagavond een uitzonderlijke vrije avond werd. Die besteedde ik aan het met stijgende verbazing kijken naar de demonstratie in Amsterdam. In mijn vorige column vroeg ik me nog af of jongeren nog te motiveren zijn, of ze ongemakkelijke waarheden nog willen en kunnen aanzien. Nu waren er duizenden die opkwamen voor het leed van de Palestijnse bevolking. Die leuzen scandeerden over de leugens van de media. Jongeren die bereid waren risico te lopen voor hun idealen. Van bekenden die bij de protesten aanwezig waren, hoorde ik dat veel van de aanwezigen dat met een juiste en mooie intentie deden. Dat het verdriet over wat in Gaza gebeurt oprecht is, en ik geloof direct dat dit zo is.
Toch bleef ik na het zien van alle beelden vooral achter met een dubbel en unheimisch gevoel. De meute die demonstreerde tegen de barbaarse praktijken van de staat Israël had in zijn collectiviteit meer weg van een cult. De alomaanwezige mondkappen waarvan ik gruwel, de vernielingen die in vergelijking met de destructie van Gaza natuurlijk klein bier zijn, maar te denken geven over de mate van beschaving en het gebrek aan correctie binnen deze groep. De dystopische beelden van de vernielingen die het begrip tussen groepen nog verder zal doen afnemen. Het bijna manisch scanderen van leuzen in alle talen behalve het Nederlands en vooral over álles, behalve over vrede. De omgang met media die verslag wilden doen. De haat tegen alles wat Joods is, die vlak onder de oppervlakte lijkt te liggen. De aanwezigheid van fundamentalistische moslims die een wereld voorstaan waar de vrijheid van de één vooral de onvrijheid van de ander betekent. De verheerlijking van een terreurorganisatie als Hamas. De wetenschap dat deze protesten wereldwijd met dezelfde agressie worden gevoerd en dat er op de achtergrond machten zijn die dit sturen en baat hebben bij het tegen elkaar opzetten van groepen in de samenleving. Machten die een fundamentalistische stroming van de islam toejuichen, die eerder ISIS en Al Qaida groot maakten.
Mijn stellige overtuiging is ondertussen dat de achterliggende agenda van het conflict in Israël, het buitensporige geweld in Gaza, boven alles die van verdeel en heers is. Onze maatschappij wordt een slagveld waarbij voor- en tegenstanders alle ratio verliezen. En gezien het geweld dat zoveel gewone mensen treft, is het nog begrijpelijk ook. Toen ik de beelden van 7 oktober vorig jaar zag, was mijn eerste angst dat dit een ongekende bak ellende zou opleveren, ver buiten de grenzen van Israël. Ondertussen is deze angst werkelijkheid geworden.
Wat we kunnen met deze constatering? Laten wij, juist wij, deze agenda herkennen en ervoor waken mee te gaan in de bedoelde verdeling. Ons aansluiten bij het protest, maar dan wel met het bewustzijn dat er bij dit conflict, zoals bij alle oorlogen, alleen maar verliezers zijn. Dat de daders juist willen dat we elkaar naar het leven gaan staan en daarmee hun rol uit het oog verliezen, hun agenda niet doorzien. Wanneer wij ons verzoenen, samen optrekken, vormen we de grootste bedreiging voor deze kwaadaardige machten. Terwijl ik dit opschrijf, voel ik de wanhoop: over hoe ver we in onze samenleving afstaan van verzoening, van één front medemenselijkheid. En toch, de boel is pas echt verloren wanneer we het opgeven. De groep mensen die zich wakker noemt, zou groot genoeg moeten zijn om hier een verschil in te maken. Dus laten we het, misschien tegen beter weten in, proberen…
