“Wist je dat je geslachtsdelen niet hoeven te bepalen hoe je je voelt (gender) of hoe je je uit (genderexpressie)? Je kunt bijvoorbeeld geboren worden als meisje, maar je wel als een jongen voelen of kleden. Dat noemen we een transgender”, zo staat in Mijn papa heeft een piemel van Pimm van Hest en Madeleine van der Raad, gemaakt voor kinderen vanaf 5 jaar. Het kinderboek is rijkelijk geïllustreerd, zo ook met een tekening van een jongetje met blauw haar dat zijn hand in de richting van een volwassen man met een erectie laat gaan. Rutgers beveelt het kinderboek aan voor kinderen uit groep 3 en 4 (6 tot en met 8 jaar) op de boekenlijst van de Week van de Lentekriebels. Het is een van de talrijke voorbeelden waar verontruste ouders, belangenorganisaties en opiniemakers hun vraagtekens bij zetten.
Begin maart wordt op duizenden scholen – volgens Rutgers meer dan 40 procent, in 2023 bijna 3000 – in Nederland de themaweek over seks gegeven. Volgens ‘het expertisecentrum seksualiteit’, dat verantwoordelijk is voor het lesmateriaal, is de bedoeling van het Lentekriebels-lesprogramma “relationele en seksuele vorming” te bieden op scholen “aansluitend bij de leeftijd en ontwikkeling van je kind”. De primaire vraag: is seksuele educatie een opvoedkundige aangelegenheid van ouders of van scholen, is al een gepasseerd station. Op sociale media gaat het nu over de vraag of de inhoud van het lesprogramma van Rutgers inderdaad wel aansluit bij de leeftijd en ontwikkeling van het kind, zoals Rutgers beweert.
Raisa Blommestijn, jurist, opiniemaker en voormalig presentatrice van Ongehoord Nederland!, vindt van niet. Zij deelde op X een foto van een Rutgers-poster die vorig jaar in basisscholen hing, met uitingen die kinderen aanmoedigen om seksueel met elkaar te gaan experimenteren. ‘Is mijn gedrag oké? Als je het allebei wilt, je gelijk aan elkaar bent, de plek privé is en het past bij je leeftijd, dan is het oké’, staat op het aanplakbiljet. “Stop de waanzin en spreek je uit: indoctrinatie en seksualisering van jonge kinderen moet stoppen”, aldus Blommestijn.
Koen Verhagen, creatief communicatiestrateeg en zelf vader van drie volwassen kinderen, “gruwelt” eveneens van de manier waarop seks bespreekbaar gemaakt wordt op basisscholen. “Sowieso vind ik dat seksualiteit een onderwerp is voor ouders, niet van het onderwijs. Maar wat me echt boos maakt, is dat ze met content komen die zo explicitiet is dat ik me afvraag of dit niet in strijd is met de wet. Het strafrecht is bepaald niet mild waar het gaat om het aanzetten tot seksuele acties met minderjarigen door derden. Heeft Rutgers daar kennis van genomen?” Op verzoek van vele ouders bedacht hij daarom een tegenactie: de Week van Lentegriezels. “Tijdens deze week worden onze, vaak zeer jonge kinderen, seksueel geïntimideerd met een lespakket dat ontwikkeld lijkt te zijn door lentegriezels”, vindt Verhagen. Op de internetsite weekvandelentegriezels.nl wordt onder andere een oproep gedaan te stoppen met de vrijwillige ouderbijdrage als scholen besluiten mee te doen aan de Week van de Lentekriebels.
Gezin in Gevaar, een campagne van de Stichting Civitas Christiana, startte de petitie Minister, stop de week van de lentekriebels!, die inmiddels ruim 25.000 keer is getekend. Het initiatief stelt dat kinderen worden blootgesteld aan “de perverse agenda van de zwaar gesubsidieerde stichting”, wijzend op de miljoenensubsidies die Rutgers van het Rijk krijgt, naast giften van de Postcodeloterij en de Bill & Melinda Gates Foundation. Gezin in Gevaar ontdekte dat onder andere het boek Zin in jezelf werd aanbevolen vanaf groep 5, dus voor kinderen van 8 jaar en ouder. In het boek staat expliciet beschreven hoe je moet masturberen. Jongens worden uitgedaagd in groepjes te gaan masturberen en meisjes krijgen uitleg over trillende genotsvoorwerpen. Na een golf van kritiek, heeft Rutgers Zin in jezelf van de boekenlijst geschrapt.
Rutgers is op de hoogte van de inhoudelijke kritiek. De Andere Krant benaderde het expertisecentrum met het verzoek om de keuzes voor bepaalde boeken en lesmateriaal inhoudelijk te verantwoorden. Na een verzoek onze vragen te e-mailen, volgde al gauw nul op het rekest. “We krijgen heel veel persverzoeken en we kunnen helaas niet alles oppakken.” Opmerkelijk is dat Elsbeth Reitzema, senior programmamedewerker seksuele vorming bij Rutgers, op 22 februari in een groot interview in De Volkskrant is neergezet als slachtoffer van aanvallen “van radicaal-rechtse opiniemakers als Raisa Blommestijn, ‘momfluencers’ als Kim Feenstra en oerconservatieve christenen als actiegroep Gezin in Gevaar”. Reitzema noemt hen “mensen die alleen maar commotie willen veroorzaken”. In het interview is hooguit ruimte voor lauwe zelfreflectie, over de inhoud van Rutgers’ studiemateriaal – door velen ervaren als ‘pervers’ – gaat het niet. Op een vraag hoe Reitzema aankijkt tegen de gefronste wenkbrauwen van onderwijsminister Dennis Wiersma, na een confrontatie met enkele expliciete voorbeelden in de lesstof, zegt zij: “Hij was niet goed geïnformeerd. Hij werd geconfronteerd met desinformatie en wist niet hoe hij moest reageren. Toen deed hij uit de losse pols een aantal onhandige uitspraken”. De journalisten vragen niet door. Op de vraag of Rutgers in gesprek wil met bijvoorbeeld Gezin in Gevaar antwoordt Reitzema: “Nee, dat heeft geen zin”.
Terwijl Rutgers de inhoudelijke discussie vermijdt, blijft het verzet en de kritiek groeien. Een jaar oud filmpje van Seran Lakap, bekend van de Familie Lakap (goed voor 748 duizend Youtube-abonnees), ging afgelopen week opnieuw als een lopend vuurtje rond. Zijn 8-jarige zoontje legt daarin uit dat hij tijdens de Week van de Lentekriebels van de juffrouw onderwezen kreeg “dat sommige mannen het lekker vinden om aan hun piemel te wrijven (…) en sommige vrouwen aan hun vagina. (…) Seksen is voor klein tot en met oud en het is normaal om met een jongen te trouwen. En uh, nog veel meer vieze dingen.” Vorig jaar stroomde ook het meldpunt Lentekriebels van Kids Rotterdam, opgericht door Lana Topalovic, over met honderden klachten van ouders die geschokt waren over de inhoud van de voorlichtingsweek. “Kinderen horen rekenen, taal en spellingles te krijgen en niet wie een piemel heeft, wie daar aan mag zitten en wat je fijn vindt”, schreef een van de ouders.
Verhagen hoopt door zijn actie dat meer ouders hun stem gaan laten horen of in actie komen. “Schooldirecties moeten niet klakkeloos overnemen wat hen wordt aangereikt, maar daar ook zelf wat van vinden. Zeg nee als je vindt dat het niet in het belang van het kind is”, stelt hij. “Ik hoop met onze actie schooldirecties in te laten zien dat ouders nu een streep in het zand trekken. Als je een halflege klas ziet in de Week van de Lentekriebels, ouders hun jaarlijkse bijdrage stopzetten en zich meer laten horen richting scholen, dan moet je je als directie toch een keer achter de oren krabben en de vraag stellen of het allemaal wel klopt.
